Ύστερα από τις μέρες της υστερίας
Του Αλέξη Καζαντζίδη
«Κάνε άλμα πιο γρήγορο από την φθορά», έγραφε ο Ελύτης. Σαν από σύμπτωση, λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βραζιλίας, δημοσιεύτηκε η ομιλία του προπονητή μπάσκετ των Σαν Αντόνιο Σπερς, Γκρεγκ Πόποβιτς. Ο κόουτς της αμερικανικής ομάδας μίλησε για τη σημασία του χαρακτήρα, τα κίνητρα που δίνει στους παίκτες του και έριξε φως στον τρόπο που δουλεύει ο σύλλογος του αστραφτερού ΝΒΑ: «Έχουμε ένα συλλογικό σύστημα αποφάσεων. Ένα από τα βασικά προβλήματα σε μια ομάδα είναι η ένταση που δημιουργείται. Η διοίκηση λέει το ένα, ο προπονητής το άλλο. Ο καθένας έχει τη δική του ευθύνη και όλοι βιάζονται να επικρίνουν και να ρίξουν ευθύνες με το δάχτυλο τους. “Αυτή ήταν η επιλογή μου”, “Δεν βάζεις τον παίκτη μου”. Όλο αυτό προκαλεί δυσκολίες. Οι άνθρωποι, σαν τα σκυλιά, μαρκάρουν την περιοχή τους. Και τα τείχη ανεβαίνουν. Αυτή είναι η αρχή του τέλους».
Το κακό σπυρί υπάρχει, όπως φαίνεται, γύρω σου, μέσα σου. Η κακία σκοτώνει ευθέως, αλλά μόλις την ξεπεράσεις, μπορείς να γίνεσαι ο ήρωας που δεν περίμενες ούτε ο ίδιος. Ψαρεύοντας έρχεται η θάλασσα (και τον Αύγουστο): «Δεν στενοχωριέμαι υπερβολικά αν χάσουμε στον πρώτο γύρο. Ίσως για μερικές ημέρες, αλλά αυτό είναι άλλο. Ούτε πανηγυρίζω σαν τρελός όταν παίρνουμε το πρωτάθλημα. Γιατί είναι μπάσκετ. Ας συνέλθουμε. Κάνε ό,τι μπορείς, δούλεψε σκληρά και μετά πήγαινε σπίτι σου. Ή πήγαινε για μια μπίρα. Δεν πρέπει να βουτάς από το μπαλκόνι αν χάνεις, ούτε να νομίζεις ότι είσαι ήρωας αν κερδίζεις. Αν νικάς, φέρσου σαν να είναι κάτι φυσιολογικό και το κάνεις όλη την ώρα, αν χάνεις γύρνα πίσω και συνέχισε να δουλεύεις».
Ο κοινός νους τάσσεται στην υπηρεσία του συλλογικού καλού, για μία κοινωνία με συναίσθηση (;). Όταν ο κόουτς κλήθηκε να απαντήσει σε ερώτηση για τους στόχους προσωπικούς και ομαδικούς, δεν μίλησε για τίτλους και νίκες, αλλά για τον Καβάφη: «Δεν έχουμε συγκεκριμένους στόχους. Κανέναν. (…) Είναι μια διαδικασία. Είναι ένα ταξίδι. Η χαρά είναι στη διαδρομή όχι στον προορισμό. Θα είσαι περήφανος για το ταξίδι».
«Δυστυχώς και η γη με δικά μας έξοδα γυρίζει», θα απαντούσε ο Αλεπουδέλης. Ωστόσο, οι σχέσεις που χτίζεις είναι τελικά η ζωή σου. Κάθε καλοκαίρι έχεις (συνήθως) την ευτυχία να τις μαζεύεις, μαζί με την ατυχία που έχεις -ζωντανός βεβαίως- να παρακολουθείς τις «περασμένες μέρες» που «πίσω μένουν», σαν μία «γραμμή κεριών σβησμένων», όπως έλεγε ο Αλεξανδρινός.
Το ερώτημα είναι πώς γινόμαστε όλο ένα και πιο τόσο φτωχοί πνευματικά με τόσο πλούσια προίκα. Ας απαντήσει κάποιος άλλος: «Βαρύς ο κόσμος να τον ζήσεις, όμως, για λίγη περηφάνεια το άξιζε».