Χωρίς όνειρα βλέπεις μόνο εφιάλτες
Τα κόκκαλα του …δόκτορος Μένγκελε πάνε στο πανεπιστήμιο!
του Αλέξη Καζαντζίδη
Περάσαμε σχεδόν ολόκληρο το καλοκαίρι με μία κυρίαρχη επικαιρότητα, ικανή να τρίζουν ιστορικώς ανθρώπινα κόκαλα. Εξάλλου, ζούμε σε μία εποχή πολιτικού και επιστημονικού μενγκελισμού. Ο Μένγκελε, αν θυμάστε, ήταν ο γιατρός – «άγγελος του θανάτου» (sic) στο Άουσβιτς που έκανε φρικτά πειράματα σε χιλιάδες ψυχές, με το επιχείρημα ότι δεν θεωρούσε ανθρώπους όσους δεν ήταν σαν τη μούρη του. Ήταν η πεμπτουσία της υποταγής της γνώσης στον ναζισμό και εναντίον της ίδιας της ζωής. Μία δήθεν προσπάθεια προόδου της επιστήμης που καταντά σκέτο πισωγύρισμα, σαν το ευφυολόγημα τάχα μου δήθεν ευφυών αναλυτών ότι ευτυχώς που έπεσε η ατομική βόμβα στη Χιροσίμα και σταμάτησε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Δηλαδή, ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας συντελέστηκε για τη… σωτηρία της!
Μέχρι, λοιπόν, πριν από λίγους μήνες και για περισσότερα από 30 χρόνια τα οστά του Μένγκελε βρίσκονταν στα αζήτητα του Ινστιτούτου Ιατροδικαστικής του Σάο Πάολο της Βραζιλίας. Ωστόσο, όπως έγραψε η δημοσιογράφος Έρη Πανσεληνά, ο διδάκτωρ Ντανιέλ Ρομέρ Μουνιόθ, επικεφαλής της ομάδας που ταυτοποίησε τα κόκαλα του το 1985, πήρε πρόσφατα άδεια να τα χρησιμοποιήσει στα μαθήματα που κάνει.
«Τα ευρήματα θα είναι χρήσιμα για να διδάξουμε πώς να εξετάζονται τα οστά ενός ατόμου σε συνδυασμό με δεδομένα που υπάρχουν σε έγγραφα για το ίδιο άτομο», ανέφερε ο καθηγητής, εξηγώντας πως η ζωή του Μένγκελε ως καταζητούμενου και το μυστήριο για το πού βρισκόταν καθιστούν τα κόκαλα του ένα ακόμα πιο χρήσιμο διδακτικό εργαλείο!
«Για παράδειγμα», ανέφερε ο καθηγητής, «εξετάζοντας τα οστά του ναζί επιστήμονα βρήκαμε ένα κάταγμα στη λεκάνη και πληροφορίες από τα στρατιωτικά του έγγραφα λένε πως υπέστη το κάταγμα σε ατύχημα με μηχανή στο Άουσβιτς». Άλλοι χάνονται τόσο άδικα σε τροχαία και άλλοι το ίδιο άδικα… σώζονται.
Κρατώντας το κρανίο του Μένγκελε, ο Μουνιόθ έδειξε μια μικρή τρύπα στην αριστερή πλευρά του στόματος και εξήγησε ότι το ζευγάρι Γερμανών που τον φυγάδευσε στη Βραζιλία είχε δηλώσει στην αστυνομία ότι ο χιτλερικός γιατρός υπέφερε συχνά από ένα απόστημα που φρόντιζε μόνος του με μία λεπίδα! Ένας άνθρωπος-απόστημα για την κοινωνία βρίσκει γιατρικό ανοίγοντας τρύπες στο κεφάλι του!
Προτού προλάβει να δει το «Μαντολίνο του Λογαχού Κορέλλι» για να μάθει τη συνέβη στην εποχή του, ο «άγγελος του θανάτου» του Άουσβιτς πέθανε από πνιγμό, πριν από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, στα ανοιχτά του βραζιλιάνικου κρατιδίου του Σάο Πάολο.
Ειρωνεία της ιστορίας; Μάλλον ανατριχίλα. Και όσο εξακολουθούμε να ανατριχιάζουμε μπροστά στις ναζιστικές φρικαλεότητες, τόσο λιγότερο κινδυνεύουμε να τις ξαναυποστούμε με οποιαδήποτε δικαιολογία. Ή με άλλα λόγια, ζητείται απόθεμα επαρκούς μυαλού, μήπως και καταφέρει η ανθρωπότητα να βγάλει και τον 21ο αιώνα.
